به قلم : اونیک گرگوریان
برگردان فارسی : آرتور جواکیم
دیروز، اولین سالگرد قتل سردبیر و روزنامه نگار ارمنی تبار “هراند دینک” در استامبول ترکیه بود . دینک در بیرون دفتر روزنامه محل کار خود “آگوس” در روز 19 ژانویه 2007 با شلیک گلوله توسط اگون ساماست 17 ساله به قتل رسید. وی مدافع سرسخت حقوق انسانی ، اقلیتها و بشر در ترکیه بود. قتل او جهان را شوکه کرد و یکی از معدود دفعاتی را رقم زد که ارمنیان و ترکها و دیگر بلاگرها همصدا از واقعه ای سخن گفتند که از سرخط مهمترین اخبار در جهان شد
یک سال گذشته و در وبلاگها مباحث در این مورد کمتر شده ولی هنوز هم خیلی ها در جهان و البته در ترکیه و ارمنستان اورا به خاطر می آورند ، نادر صدایی که آشتی میان ترکها و ارمنیان را ندا می داد. پیام و میراث دینک امروز نیز به خاطر آورده می شود. یک هفته قبل “،بلاگلیان “ اطلاعاتی از مراسم بزرگداشت دینک در سطح بین المللی را منتشر ساخت. “اینترنشنال موزینگ” از استامبول پستی کوتاه ولی کاملا بجا مرکب از دو پاراگراف را با عنوان ” یقین دارم روزی تاریکی به روشنایی خواهد پیوست” منتشر ساخت
“راستی” بیشتر نقل قولها و عکسهایی را منتشر ساخت که یکی از آنها از وارطان اوسکانیان وزیر خارجه ارمنستان بود:سبعیت، بی جزا ماندن و بیرحمی قتل هراند به نتایجی سیاسی منجر شد. نخست ، جذبه ترکیه را برای اروپا کمتر ساخت،که اتفاقا چیزی بود که خیلی ها در ترکیه می خواستند. ثانیا ارمنیان و دیگر اقلیتها در ترکیه را از احقاق حقوق مدنی و انسانی خویش وحشتزده کرد. سوما، ترکهای شجاعی را که می خواستند این موضوعات پیچیده و حساس را مشتاقانه دنبال کنند ترساند
در لندن، ” آن زیپد”عکسها،ویدئو و گزارشی از مراسمی که بیرون کلیسای وست مینستر انجام شد منتشر ساخت. مراسم توسط جامعه ارمنیان انگلستان ترتیب داده شده بود ، ولی نمایندگان جوامع کرد و ترک نیز به همراه دیگران به آن پیوسته بودند
وبلاگنویس همچنین شعری از میکائیل نعلبندیان را که در آنجا برای حضار خوانده شده بود را ارائه کرده است
وقتی خدای آزادی
!در آنطرف دریاها ، در ایالات متحده ، “وربال پریولیج”پستی در مورد واقعه ای مشابه در نیویورک دارد
.بلاگر در مورد یکی از خطرناکترین جنبه های ترور هراند دینک هشدار می دهد – رشد ملی گرایان افراطی و رخنه آنان در دولت و ارتش ترکیه.نوجوان قاتل دینک همچنین آشوبگرانی که به او اسلحه دادند و او را به استانبول فرستادند تحت محاکمه اند ، اما آنانی که مشوق این جنایت بودند و از دید پلیس دور مانده اند، علی رغم مستندات و ادله فراوان علیه آنها ،از آزادی لذت می برند.همین موضوع توسط”بلاگیان” یک هفته پیش مورد بررسی قرار گرفت. بلاگر ارمنی عکسهایی از بچه هایی که در حال درست کردن علائم گروههای ملی گرای افراطی بودند و همچنین کاریکاتوری از طراح نروژی-ترک فیروز کوتال به نمایش گذاشت. […]قاتل ،بنا به بیان کاریکاتور، می توانسته هر نوجوانی باشد که توسط بزرگسالان ملی گرای افراطی شستشوی مغزی شده است. اگر دقیقتر نگاه کنید ، قاتل علامت “گرگهای خاکستری” را با دست چپش نشان می دهد، علامتی که ترکهای فاشیست در راهپیماییهایشان برای تکدیب نسل کشی ارمنیان از آن استفاده می کنند.یکبار گوکان اوزگون مقاله نویس ترک گفته بود که ویدیویی که در یوتیوب قتل هراند دینک را ستایش می کند از پورنو گرافی کودکان بدتر است. در آن زمان معنای سخن اوزگون را نفهمیدم ، ولی بعد از دیدن این عکس دریافتم که او چه احساس می کند.“وجومنت فور رنسانس”شدت گرفتن ملی گرایی افراطی را در ترکیه اینگونه تحلیل می کند:مراسم مختلفی در استانبول برای بزرگداشت سالگرد قتل هراند دینک برگزار شد
دینک روزنامه نویس شجاع ارمنی-ترکیی بود که با تلاشی بی وقفه سعی در ایجاد پلی بین دره عمیق بین ارمنیان و ترکها داشت. نوشته های او در مورد نسل کشی ارمنیان ، که ترکیه وقوع آنرا کلا انکار می کند، ملی گرایان افراطی ترک را غضبناک کرد و باعث محکومیت دینک با استناد به قانون بحث بر انگیز “توهین به ملیت ترک” شد [بند 301 قانون جزایی ترکیه – مترجم] و در پایان تلاش دینک برای تشویق ترکها به درک واقعه نسل کشی ارمنیان با قتل وی به وسیله شلیک گلوله توسط ملی گرایی ترک انجامید.قتل دینک پرده از شکافی عمیق در مردم ترکیه برداشت. در یک سو، قتل او بسیاری از ترکها را شوکه و عصبانی کرد ، به طوری که آنان به صورت خودجوش در حمایت از او تجمع کردند و شعار “ما همه ارمنی هستیم!” را سر دادند، و از سویی دیگر بسیاری از ملی گرایان افراطی که از مرگ وی خوشنود به نظر می رسیدند، بعد از دستگیری قاتل، اوگون ساماست 17 ساله ،کلیپ ویدیویی را منتشر کردند که پلیسهای ترک با صورتی خندان در حال جشن گرفتن با او و دادن پرچم ترکیه به دست او را نشان می داد.[…]قتل هراند دینک و وقایع متعاقب آن نشان داد که مشکل ملی گرایی افراطی به چه حد در ترکیه جدی است…
ولی به گوش رسیدن صداهایی میانه رو و منطقی ترکها که توسط تجمع هایی در حمایت از هراند دینک به گوش رسید ،جای امیدواری را باقی گذاشت. در دیدی وسیعتر ،ملی گرایی افراطی ویروسی است که نژاد بشری را عقب نگه می دارد …اگر می خواهیم در قرن 21 زندگی کنیم ، بایستی خود را ابتدا انسان بدانیم و تمامی دیگر مراتب را در اولویتهای دوم و در پایین لیست قرار دهیم.با وجود اینکه با بیشتر مواردی که هراند دینک به آن ایمان داشت و بیان می نمود “پلی گزت”نظری بر مسئله ملی گرایی افراطی داده است، ولی گفته است که ترکیه در نتیجه آن تغییر کرده است :امروز سالگرد قتل وحشیانه روزنامه نگار ارمنی –ترک هراند دینک است. او توسط ملی گرایی افراطی به قتل رسید که این قهرمان آزادی بیان را برای عقیده اش در مورد مسئله ارمنی (نسل کشی) به خون کشید.عقاید و رک گویی او ،وی را تبدیل به دشمنی برای ترکهای ملی گرا و ارمنیان خارج از ارمنستان کرد ، تنها صحبت او به آنان این بود که بروید و با هم زندگی کنید (او علاقه ای به دایاسپورا (ارمنیان خارج از ارمنستان) نداشت چون اعتقاد داشت که آنان پیش داورانه و افراطی فکر می کنند.)مرگ هراند دینک می توانست هدف قاتل را که همانا ساکت کردن دینک و بقیه افرادی را که با او همعقیده بودند، براورده سازد ولی در عوض ،بله هراند دینک به قتل رسید و این وحشتناک بود ولی این ترکها را بیش از پیش برای پشتیبانی از آزادی بیان مصمم ساخت
خیلی ها با مورد آخری که بلاگر ذکر کرده است مخالفت خواهند کرد ولی بلاگر ترک در “ارکانز فیلد دایری”شوک و غضبی را که بسیاری از ترکها را فرا گرفته بود با پست خود در مورد اطلاعیه ای از جزئیات مراسم یادبودهایی که دیروز در استانبول جریان داشته به نمایش می گذارد : ما ،شهروندان این کشور [ترکیه]نمی خواهیم به زندگی با ترس عادت کنیمو چون فاخته بر خود بلرزیمزیرا که در میان ترورهایی بی کیفر زندگی می کنیم.به عنوان ملتی بزرگ که از چنین جنایت غیر قابل باور خوشه عداوت نخواهد چید،که تاریکیی را که از نوزادان تروریست می پروراند، روشن سازد ،چون آینده ای روشن برای کشورمان می خواهیم ،که باهم بار اندوه عمیقمان را بر شانه هایمان حمل کنیم،چون شاهد و قربانی این واقعه اسفناک بوده ایم.یکی از آنهایی که به تجمعات استامبول پیوسته بودند، بلاگر ارمنی تبار “ارمنین آبزرور” بود که شرح ما وقع را در وبلاگش گنجانده است.با فرض آنکه بسیاری از ارمنیان در اینجا و در دایاسپورا کاملا مفهوم پیام صلح و آشتی هراند دینک را متوجه نشده اند، آنانرا تشویق می کنم که کلام کسی را بخوانند که آنرا براستی متوجه شده است:امروز در تجمعی در استانبول که در آن سالگرد قتل حزن انگیز هراند دینک گرامی داشته می شد شرکت کردم .چیز زیادی دستگیرم نشد ولی فضا پر از اندوه و خشم بود.موج جمعیت شاید 80 تا 100 هزار نفر بود که مثل رودی خروشان و بی انتها در مقابل دفتر روزنامه “آگوس” در جریان بودند .آنها عدالت و آشکار شدن انگیزه های واقعی ترتیب دهندگان این ترور را می خواستند.[…]به عنوان ارمنی که در این تجمع شرکت داشت، من آنجا بودم فقط برای اینکه هراند دینک ارمنی بود ، و تا آنجایی که من می دانم، او به خاطر ملیتش کشته شد
به هر حال برای آن هزاران مردمانی که در خیابان تظاهرات می کردند، او خیلی بیشتر از یک ارمنی بود. دیروز همچنین دریافتم که آینده ترکیه روشن خواهد بود چون آنها توانستند چنین تجمع عظیمی را بعد از یک سال از قتل روزنامه نگار ارمنی راه بیندازند. علاقه مردم به آنچه در کشورشان و با شهروندانش رخ می دهد ،بدون توجه به ملیتشان، دلیل اصلی این نتیجه گیری بود.هراند دینک – ای مرد شجاع – خدا نگهدارت –آسوده بخواب
به یاد هراند دینک 2007-