بچهگربهها، باقلوا و حبابچای (بابل تی): ویکیپدیاییها در زبانهای مختلف چطور از همدیگر تشکر میکنند
آیا ابراز تشکر باعث میشود جوامع اینترنتی قویتر باشند و احساس پذیرایی بیشتری داشته باشند؟ یا این کار که جوامع سعی میکنند برای پایداری خود از تشکرهای مجازی و نمادین استفاده کنند اشتباه است؟ امکان دارد پاسخ به این سوالها بین فرهنگهای مختلف تفاوت داشته باشد؟
در سال ۲۰۱۱ که «بنیاد ویکیمدیا» نرمافزاری برای به اشتراک گذاشتن قدرددانی به میان آورد، خیلی از ویکیپدیاییها فیالحال به فکر تشکر از همدیگر و تشویق همدیگر بودند. بنیاد از ویراستاران شنیده بود که انگیزهشان بسته به این داشت که به نظرشان سایر ویراستاران آنها را چطور فردی میدانند. این بود که بنیاد «ویکیعشق» را ایجاد کرد، راهی برای تشکر از دیگران هنگام گردش در صفحه شخصی آنها.
از آن به بعد، ویراستاران به اشکال مختلف برای همدیگر ویکیعشق فرستادهاند. از جمله باقلوا، بچه گربه، کروسان، بز، ستاره انبار به همراه پیغامهای تشویقکننده. در سال ۲۰۱۳ «گروه مشارکت ویراستاران» برای پشتیبانی حتی بیشتر از ابراز قدردانی بین ویکیپدیاییها ویژگی «تشکر» را ایجاد کرد که به ویراستاران امکان میدهد از فردی بخاطر مشارکت مشخصی که در ویکیپدیا داشته تشکر کنند.
سازمان «سیویل سرونت» (که تحت حمایت «گلوبال وویسز» است) برای کشف تاثیر تشکر بین ویکیپدیاییها شروع به همکاری با چندین جامعه غیرانگلیسیزبان کرده تا آثار فرستادن و دریافت تشکر با استفاده از این نرمافزار را محک بزند. ما برای تدارک این پژوهش، تاریخ کاملی جمعآوری کردیم که نشان میدهد «ویکیعشق» و «تشکر» چطور در زبانها و فرهنگهای مختلف ویکیپدیا مورد استفاده قرار میگیرند (کد و دادههای کامل این پروژه را منتشر کردهایم.)
در این نوشته ما چهار موضوع را که بر اساس این دادهها درباره تشکر در ویکیپدیا یادگرفتیم به اشتراک میگذاریم. در ضمن انتظار خود از شیوه همکاریمان با جوامع زبانهای ویکیپدیا را توضیح میدهیم. اگر فکر بکری دارید و دوست دارید با ویکیپدیا در زبان شما همکاری کنیم، لطفا با ما تماس بگیرد!
چرا قدردانی مهم است
چرا قدردانی مهم است و این مقوله میتواند چه معنایی برای فردی که در ویکیپدیا حضور دارد داشته باشد؟ بعد از اینکه پژوهشگران فهمیدند که دادن اتفاقی «جایزه» به ویراستاران باعث افزایش بازدهی در ویکیپدیای انگلیسی میشود (اینجا و اینجا) خیلیها پیشنهاد کردند که ویکیپدیا تبدیل به بازی شود. طبق این دیدگاه اگر به ویکیپدیاییها پاداشهای نمادین و نمادهایی که جایگاهشان را تعیین میکند اهدا شود احتمال دارد بیشتر کار کنند بدون هزینه ارتباط دیگران با آنها به مثابه افراد. سایر جوامع اینترنتی، از جمله «گلوبال وویسز» هم سوالهای مشابهی پرسیدهاند.
رویکردهای عمومی در مورد این تکنیکهای بازیسازی در حال تغییرند — این همان چیزی است که انسانشناسها «تلههای رفتاری» مینامند. خیلی از مردم احساس میکنند شرکتهایی که به گفته آنها از رفتارشان سواستفاده میکند و در ازای آن چیز معنیداری بهشان نمیدهد سرشان کلاه گذاشتهاند. حق با کی است؟
احتمال دارد هر دو طرف درست بگویند. قدردانی چیزی بیش از اهدای پاداش است. این مقوله نقش پیچیدهای در انگیزههای ما و روابطمان با دیگران دارد. وقتی کسی از کسی تشکر میکند این تبادلی است بین افراد و میتواند تلویحا به معنای وظیفه کمک به آنها در آينده باشد. از آنجا که قدردانی افراد را به همدیگر متصل میکند، این مفهوم یکی از نیروهایی است که جوامع را به همدیگر وصل میکند. قدردانی میتواند بعضی اوقات برای ایجاد گروههای اختصاصی مورد استفاده قرار بگیرد و یا برعکس برای وسعت بخشیدن به حلقههای مشارکت. این در ضمن مربوط به این است که چه احساسی راجع به خودمان داشته باشیم؛ داستانهای قدردانی یکی از شیوههای مورد استفاده برای رسیدگی به مشکلات زندگی هستند. ناتان و همکارانش در پژوهش گذشته خودشان دریافتند که در شرکتهای بزرگ ابزار قدردانی میتواند گاهی اوقات این شبکههای پیچیده و قوی بین افراد را بگیرد و معنی آنها را به چیزی غیررضایتبخش تغییر دهد. آیا احتمال دارد این اتفاق در ویکیپدیا هم بیافتد؟
در ویکیپدیا تاثیر قدردانی بر مشارکت مردم، ارتباطشان با یکدیگر و باورشان نسبت به اینکه دیگران آنها را چگونه میبینند از چه قرار است؟ از زمانی که ناتان و همکارانش در سال ۲۰۱۴ برای اولینبار ویکیعشق و تشکر را مورد تحلیل قرار دهند، ویراستاران در ویکیهای زبانهای مختلف با ما تماس گرفتهاند و این سوالها را مطرح کردهاند. وقتی سازمان «سیویل سرونت» هبهای مالی برای انجام مطالعات رفتاری در همکاری با ویکیپدیاییها در زبانهای مختلف دریافت کرد ما بلافاصله به فکر ویکیعشق و تشکر افتادیم. در گفتگویمان با ویراستاران خیلیها داستانهایی شخصی درمورد تاثیر مثبت «تشکر» را مطرح کردند و دیگران گفتند مطمئن نیستند که ویکیعشق و تشکر تاثیر چندانی داشته باشد. کنجکاوی ویکیپدیاییها در مورد آثار «تشکر» و «عشق» باعث میشود این دو مقوله نامزدهای خوبی برای پژوهش بیشتر باشند.
تیم «سیویل سرونت» پس از الهام گرفتن از این صحبتها در حال همکاری با ویکیپدیاییها برای آموختن بیشتر است. این تابستان کل تاریخ «تشکر» و «ویکیعشق»ها را از ژوئیه ۲۰۱۱ تا ژوئن ۲۰۱۸ در مجموع ۲۷ ویکیپدیا داونلود کردیم — یعنی مجموع ۳/۸ میلیون مبادله. در زیر به بعضی آموختههایمان اشاره میکنیم.
قدردانی در ویکیپدیا چقدر رایج است؟
در طول هفت سال حدود ۲۸۰ هزار حساب کاربری در این ۲۷ ویکیپدیا حداقل یک پیغام قدردانی به ۳۰۰ هزار نفر دیگر فرستادند. قریب نیمی از حسابهایی که پیغام قدردانی میفرستند و میگیرند بیرون ویکیپدیاهای انگلیسیزبانی که در این نوشته بر آن تمرکز میکنیم هستند. میزان تبادل قدردانی در زبانهایی که فعالیتشان بیشتر است، بیشتر است اما ویکیپدیاییها در بعضی زبانها (مثل عربی) از هر دوی این ویژگیها به عنوان چیزی بیش از الگویی ساده که از شماری ویراستاران فعال انتظار میرود استفاده میکنند.
مقایسه «تشکر» و «ویکیعشق»
با مقایسه این دو جدول میتوانیم ببینیم که «تشکر» در ویکیپدیاهایی که هر دو گزینه را ارائه میکنند رایجتر از ویکیعشق است. به طور متوسط، جوامع ۴۳ بار بیشتر تشکر میدهند تا عشق. دلیل این چه میتواند باشد؟ ویکیپدیاییها توضیح دادهاند که کلیک بر یک لینک واحد برای فرستادن «تشکر» بسیار راحتتر است تا انتخاب یک تصویر و نوشتن پیغامی شخصی برای یکنفر (ویکیعشق.)
در ویکیپدیا چه کسی قدردانی میفرستد و میگیرد؟
بعضی جوامع از تشکر و ویکیعشق برای خوشامدگویی به تازهواردین استفاده میکنند اما بقیه بیشتر از ویکیپدیاییهای باتجربه قدرددانی میکنند. برای اطلاع در این مورد ما جدولی درست کردیم که درصد ویکیعشق و تشکرهایی که در سال منتهی به ۱ ژوئن ۲۰۱۸ به تازهواردین انجام شده نشان میدهد. مردم در سه زبان بیش از ۱۰ درصد تمام تشکرها و ویکیعشقها را در این دوره به تازهواردین فرستادند. در مقابل پنج زبان دیگر کمتر از سه درصد از قدردانیها را به تازهواردین فرستادند.
این تفاوتها ما را به این فکر میاندازد که آیا زبانها و فرهنگهای مختلف در استفاده و تجربه از «قدرددانی» با هم تفاوت دارند یا خیر ؟ پاسخ به این سوال را شاید از نتایج تجربیات آیندهمان با ویکیپدیاهای زبانهای مختلف دربیابیم.
آیا مردم به میزان مشابه قدرددانی میدهند و میگیرند؟
آیا مردم همانقدر قدردانی میدهند که میگیرند و آیا افراد مختلف میزانهای متفاوتی از قدردانی میدهند و میگیرند؟ ویکیپدیاییها اغلب این سوال را در صحبتهایی که با آنها در مورد همکاری پژوهشی داشتهایم پرسیدهاند. برای یافتن پاسخ این سوال شمار کل «تشکر»هایی را تحلیل کردیم که در طول تاریخ توسط حسابهایی فرستاده و دریافت شده که در سال منتهی به ۱ ژوئیه ۲۰۱۸ هرگونه قدردانی را تجربه کردهاند. این بود که به مشاهده سه نوع کاربر ویکیپدیا رسیدیم:
— ویراستارانی که تشکر دریافت میکنند و هیچوقت از دیگران تشکر نمیکنند
— ویارستارانی که تشکر میدهند اما هرگز تشکر دریافت نمیکنند
— ویراستارانی که تشکر میدهند و میگیرند
برای مثال در جدول زیر از ویکیپدیای فارسی هر سه گروه حاضر هستند. در طول دوازده ماه ۸۴۷ ویکیپدیایی تشکر دریافت کردند اما نفرستادند، ۱۱۰۲ از بقیه تشکر کردند اما هیچوقت از خودشان تشکر نشد و ۷۴۹ ویکیپدیایی هم تشکر فرستادند و هم گرفتند.
ویکیپدیاهای زبانهای دیگر هم مثل ویکیپدیای فارسی شامل این سه نوع ویراستار میشوند. در جدول بعدی همین تصویر را برای تمام ۲۷ زبانی که تحلیل کردیم نشان میدهیم.
مطالعه سوالها شما در مورد قدردانی در ویکیپدیا
ما مشتاقیم تا در طول سال آینده با ویکیپدیاییها همکاری کنیم تا کشفهای مشترکی در مورد قدردانی و سایر مسائلی که برای جوامع مهم هستند انجام دهیم. این همکاری چگونه خواهد بود؟
سازمان «سیویل سرونت» در طول دو سال گذشته با جوامعی متشکل از میلیونها نفر از مردم در شبکه «ردیت» همکاری کرده تا افکاری را در مورد پیشگیری از آزار و اذیت در گفتگو درباره علم، مدیریت سواطلاعات در بحث راجع به خبر و کاهش تخاصم در گفتگوهای سیاسی به محک بگذارد. در هر مورد پژوهشهای مورد نظر را با خود این جوامع در روندی شفاف طراحی کردیم که اولویت را به اخلاق و حریم خصوصی میداد. پس از هر پژوهش نتایج کارمان را آزادانه به اشتراک میگذاریم. با پرسیدن سوالهایی که برای این جوامع مهم است در ضمن به کشفیات علمی راجع به رفتار انسانی میرسیم که بیرون ویکیپدیا و به طور عمومی هم آموزنده خواهند بود (راجع به پروژههای ویکیپدیایی ما بیشتر بخوانید.)
تازه کار را شروع کردهایم. پس اگر شما و سایرین در ویکیپدیای زبانتان علاقمند به همکاری با ما هستند لطفا تماس بگیرید. و اگر سوالی یا تزی در مورد «تشکر» و «عشق» دارید (اینکه تاثیرشان چیست و چگونه ازشان استفاده میشود) لطفا ما را خبر کنید تا ما هم تلاش کنیم به این سوالها پاسخ دهیم. مشتاقیم که از شما بشنویم!
