- Global Voices به فارسی - https://fa.globalvoices.org -

خبرنگاران در افغانستان با خشونت و ناامنی دست و پنجه نرم‌می‌کنند

· نوشته شده توسط Maisam Iltaf ترجمه توسط Hamidullah Rafi

دسته‌بندی‌ها: آسیای مرکزی و قفقاز, افغانستان, Censorship, حکومت, رسانه‌ شهروندی, رسانه و روزنامه‌نگاری, وکالت صداهای جهانی

عکاس: یوسف محسنی

در اوایل ماه جاری، یک انتحاری سالن عروسی را در کابل اندکی پس از ختم یک جلسه سیاسی مورد حمله [1] قرار داد. این حمله ۱۹ قربانی برجای گذاشت که یازده تن آنها غیرنظامی بودند. حسین نظری فیلمبردار تلویزیون راه فردا نیز از جمله قربانیان بود. در حمله انتحاری شانزدهم نوامبر، تقی سادید، خبرنگار و همکار حسین نظری نیز جراحت برداشت.

چنین حملات انتحاری در پایتخت افغانستان در شرایطی افزایش می‌یابد که دولت ضعیف وحدت ملی برای مقابله با گروه‌های شورشی رو به رشد طالبان و گروه های وفادار به داعش مبارزه می‌کند. در اکثر نشست‌های مهم سیاسی، خبرنگاران در حالی در خط مقدم تهدیدات قرار می گیرند که خشونت‌ و ناامنی هر روز بیشتر می‌گردد.

متأسفانه، حسین نظری فلمبردار تلویزیون راه فردا، پس از زخمی شدن در حمله انتحاری روز گذشته در منطقه لب‌جر، وفات نمود.
-روحش شاد

چند روز قبل به تاریخ ۷ نوامبر، شبکه تلویزیون خصوصی شمشاد در کابل مورد حمله شورشیان داعشی قرار گرفت که در اثر آن یک محافظ امنیتی کشته شده و ده‌ها تن دیگر زخم برداشتند.

یکی از گویندگان که در اثر انفجار مصدوم شده بود، در همان روز با دست‌های پانسمان شده برنامه را اجرا می‌کرد.

 انعطاف پذیری افغان: این گوینده‌ی خبر در حمله دولت اسلامی (داعش) به تلویزیون شمشاد صدمه دیده است. اکنون او دوباره به برنامه خود بازگشته و در مورد حمله بحث و گفتگو دارد.

رئیس جمهور غنی در صفحه تویتر خویش اینگونه تویت گذاشته است:

من شام امروز از شبكه تلویزیونی شمشاد دیدن كردم و با کارمندان این تلویزیون ملاقات نمودم. آنها با وجود مواجه شدن با حملات بزدلانه، مصمم به ادامه كارشان هستند. من از روحیه راسخ شان جهت مبارزه با ترس و تروریسم قدردانی کرده و از فداکاری‌ها و تعهدشان برای افغانستان سپاسگزاری می‌کنم.

صدیق صدیقی، رئیس مرکز رسانه‌های حکومت در صفحه تویترش نگاشته است که:

 مطبوعات آزاد یکی از دستاوردهای ارزشمند ماست که ملت ما در ۱۶ سال گذشته به آن دست یافته اند؛ اکنون آنقدر پر جنب و جوش است که هیچ چیز نمی تواند آن را متوقف کند؛

صدیقی معتقد است که ظهور رسانه های آزاد یکی از دستاوردهای قابل توجهی است که پس از شکست رژیم طالبان توسط حملات نیروهای جهانی به رهبری ایالات متحده امریکا در سال ۲۰۰۱، به ثبت رسیده است.

یک سکتور رسانه‌ای مسلکی و مدرن در افغانستان تقریباً از صفر به فعالیت آغاز نموده است. بر اساس برخی برآوردها، در حال حاضر نزدیک به ۱۰۰۰ [13] روزنامه و رسانه در کشور فعال هستند که برخی از آنها با حمایت دونر‌های بین المللی و بعضی از این رسانه‌ها با حمایت بازرگانان ثروتمند فعالیت می‌نمایند.

اما صدیقی ازینکه می‌گوید هیچ چیزی نمی‌تواند این دستاوردها را واژگون کند، در اشتباه است.

در ماه جولای، کمیته مصئونیت خبرنگاران افغان که یک ناظر مستقل می‌باشد، اظهار داشت [14] که افغانستان پس از سوریه دومین خطرناکترین کشور جهان برای خبرنگاران است.

طبق گفته‌های این کمیته، در نیمه اول سال جاری ۱۰ خبرنگار کشته شده اند که ۳۵ درصد نسبت به مدت مشابه سال پار افزایش را نشان می‌دهد.

خبرنگاران افغان توسط تمامی طرفین ذیدخل در درگیری‌های موجود در کشور مورد ضرب و شتم و تهدید قرار می‌گیرند.

آیا هر سال “مرگبار ترین سال” برای رسانه ها خواهد بود؟

این آمارها در حالی منتشر می‌گردد که  کمیته مذکور سال ۲۰۱۶ را “خونین‌ترین سال برای خبرنگاران و رسانه‌ها در افغانستان” اعلام داشته داشته بودند که در مجموع ۱۳ خبرنگار کشته شده بودند. ۱۰۱ موارد خشونت علیه رسانه‌ها در آن سال ۳۸ درصد افزایش را نسبت به ارقام سال ۲۰۱۵ نشان می دهد.

تهدیدات علیه خبرنگاری در افغانستان زمانی انگشت‌نما گردید که در ماه جنوری سال گذشته، طلوع نیوز که بزرگ ترین شبکه تلویزیونی خصوصی در افغانستان می‌باشد مورد حمله [15] طالبان قرار گرفتند. شش کارمند طلوع درین حمله کشته شده و دست کم ۲۰ تن از کارمندان شان زخم برداشتند.

به گفته الجزیره [16]، قبلن طالبان این شبکه تلویزیونی را پس از آن که اظهارات “اعدام‌های صحرایی، تجاوز، آدم ربایی و سایر سوء استفاده‌هایی را که جنگجویان طالب در جریان جنگ کندز مرتکب شده بودند” را منتشر ساخت،‌ تهدید کرده بودند.

رشد و تقویت شورشیان بطور چشمگیری سبب تشدید ترس در میان خبرنگاران شده است. نهادهای حقوق بشری اما خاطر نشان ساخته است که تمایل دولت برای پیروزی در جنگ اطلاعاتی نیز باعث اعمال و ازدیاد فشارها بالای خبرنگاران از سوی مقامات شده است.

نظر به گفته‌های کمیته مصئونیت خبرنگاران افغان، گروه‌ها و افراد وابسته به دولت مسئول حداقل ۳۴ موارد خشونت و تهدید علیه کارگران رسانه‌ای در سال ۲۰۱۷ می‌باشد. این بیانگر تقریبن نیمی [14] از خشونت و تهدید مستند شده علیه خبرنگاران از جنوری تا جون سال جاری است.

این روند، همراه با چشم انداز افزایش سانسور رسانه‌ها از سوی حکومت [17]، هشدار جدی [18] سازمان دیده بان حقوق بشر را از سال 2015 تا کنون برانگیخته است:

قانون اساسی افغانستان و قانون بین المللی، آزادی بیان را بشمول آذادی رسانه ها را تضمین می کند. دستاوردهای آسیب پذیر آزادی رسانه‌ها از سال 2001 بدینسو، تنها در صورتی پایدار بوده می‌تواند که دولت با حمایت دراز مدت دول کمک کننده اقدامات فوری را برای پایان دادن به تهدیدات، هراس افگنی و خشونت علیه خبرنگاران و رسانه‌های افغانستانی انجام دهد. رهبری درین میان امر حیاتی را بازی می‌کند. برای اطمینان از اینکه سکتور رسانه‌های رو به رشد افغانستان همچنان در حال توسعه است و به طور انتخابی خاموش نمی شود، اداره جدید رئیس جمهور غنی و رئیس اجرائیه عبدالله باید بصورت واضح بر حمایت شان از آزادی رسانه‌ها و مطبوعات دولتی تأکید کنند تا اقدامات قاطعی علیه کسانی که تلاش می کنند آن را تضعیف کنند، گرفته شوند.