مبارک و کریم و یا صلح‌آمیز از واژه‌هایی هستند که با رمضان گره خورده‌اند. ماهی که در آن خانواده‌ها و جوامع مختلف دور هم جمع می‌شوند، روزه می‌گیرند و سر سفره افطار روزه خود را باز می‌کنند.

اما برای هنرمندانی که این ماه مقدس را در سوریه به تصویر می‌کشند، خون، خشونت و ناامیدی تنها واژگانی هستند که به نظر مناسب حال می‌آیند. از زمان آغاز اعتراضات در مارس 2011 و همزمان با بهار عربی، رمضان در سوریه، مبارک یا کریم و یا خصوصاً صلح‌آمیز نبوده است.

چه اتفاقی دارد در سوریه می‌افتد؟ هیچ کس نمی‌تواند پاسخ این سوال را بدهد. اما آنچه همه می‌توانند ببینند کشته شدن بیشمار انسان، دزدیده شدن ده‌ها نفر و فرار اجباری صدها نفر از خانه‌هایشان است.

رمضان در سوریه از دید اساما حجاج

سازمان ملل اخیرا اعلام کرده است که بحران سوریه با حدود 5000 نفری که در هر ماه کشته می‌شوند “به شدت در حال وخیم شدن” است. و به نظر می‌رسد که رمضان امسال نیز با ماه‌های گذشته هیچ فرقی نداشته باشد. شاید حتی اوضاع بدتر هم بشود. به نظر می‌رسد هر دو طرف درگیر نیز نسبت به حرف‌های بان کی مون، دبیر کل سازمان ملل در مورد متوقف کردن خشونت بی اعتنا هستند. بالارفتن شدید قیمت غذا و دارو نیز نمکی است که بر زخم پاشیده می‌شود. خبرگزاری عرب سوریه می‌گوید:

@Sana_English: وزیر بهداشت #سوریه: تصمیم بالا بردن قیمت دارو در جهت حفظ امنیت دارو اتخاذ شده است.

:حمص، همچون حلب و بسیاری شهرهای دیگر در این کشور جنگ زده، در محاصره است. امل حنانو در توییتر خود اوضاع را اینگونه خلاصه می‌کند

@AmalHanano: در روز اول ماه رمضان، #حلب#Aleppo گرسنگی می‌کشد. قیمت دلار به 300 پوند سوری رسیده است. هیچ غذا و دارویی پیدا نمی‌شود. #سوریه

حتی ساختمان‌های مذهبی نیز در امان نمانده‌اند.

هنرمندان سوری نیز سعی می‌کنند اوضاع را در آثار هنریشان به تصویر بکشند. این اثر هنری توسط تمام اعظم تصویر شده است که هلال ماه رمضان را نشان می‌دهد:

رمضان کریم اثر تمام اعظم

نام این اثر هنری نیز “سحری” نام دارد که حشام کمالی در صفحه فیسبوک کاریکاتورهای انقلاب سوریه آن را به اشتراک گذاشته است.

دیگر کسی در سوریه باقی نمانده است که برای سحری از خواب بیدار شود

ماهر ابوالحسن یک رمضان غم انگیز را در سوریه می‌بیند. هلال ماه رمضان که از آن خون می‌چکد در کنار یک ماه کامل که از نام شهرهای سوریه ساخته شده است. این عکس در صفحه فیسبوک Art and Freedom به اشتراک گذاشته شده است.

ببینید که چگونه بشار اسد برای افطار غذا توزیع می‌کند.

در ماه رمضان تانک‌ها آتش می‌کنند تا زمان افطار را نشان دهند. در این کاریکاتور که در صفحه Syrian fingerprint به اشتراک گذاشته شده است، بشار اسد در حال بمباران شهرها و روستاهای سوریه به تصویر کشیده شده است.

کاریکاتوریست اردنی اساما حجاج نیز با برادران و همسایگانش در سوریه همدردی می‌کند. اما بر خلاف تمام این مسائل، سوری‌ها همچنان به طنز پناه می‌برند، حتی اگر این طنز، طنزی سیاه باشد و آمیخته با زندگی آن‌ها. این عکس در فیسبوک و توییتر به سرعت در حال معروف شدن است.

ما امسال از عرب‌ها عذر خواهی می‌کنیم که سریال “باب الحارة”[در محله] را (که یکی از سریال‌های محبوب ماه رمضان در دنیای عرب بود) پخش نکردیم، زیرا بشار هیچ محله‌ای باقی نگذاشته است.